ت te 
تولازلاماخ
(0)تولازلاماخ (تولازلاماق) = با فشار پرتاب کردن. (شبیه فعل توننه ماخ). tolazlamax (tolazlamaq)
توننه ماخ
توننه مک، توننه ماخ = با فشار و به تندی پرتاب کردن چیزی. نزدیک به «تولازلاماخ» tünnämax (tünnämax)
تو دابانا!
تو دابانا! = (تحت اللفظی: تف به پاشنه) به معنی بزن به چاک، زدم به چاک! فرار کردن از دست چیزی یا کسی. Tü dabana!
تَنَبی
تَنَبی = اطاق پذیرایی در خانه، قوناغ-اوتاغی (قوناخ اتاغی) (کهنه شده) tänäbi
دویماج، دویماش
دویماج، دویماش=نوعی غذای میان وعده مخلوط لواش خشک خورد شده، پنیر و کره و گاه جعفری یا تلخون ریز شده.
تولوخ، تولوق
تولوخ، تولوق (کهنه شده): خیک، مشک، کیسه از چرم بز و گوسفند برای حمل مایعات و همچنین روغن و کره. tuluq, tulux
تونوکه
تونوکه/تنکه=زیرشلواری کوتاه مردانه و یا زنانه (ظاهرا متروک شده است)، تنبان (تومان) (متروک شده است)، tünükä
توخداماخ
توخداماخ = درمان شدن (بیماری)، التیام یافتن (زخم)، حصول بهبودی و سلامتی
تویدان سورا
تویدان صونرا ناغارانین فایداسی اولماز – منظور: ساز و اواز بعد از عروسی بی فایده است.
تازا یونجا
تازا یونجا ائششگه باش آغریسی گتیره ر – خر اگر یونجه تر و تازه بخورد سر درد میگیرد.
تنبل احمد
تنبل احمددیر – منظور اینکه آدم تنبلی است.
تایلی
تایلی تایین تاپمالی – نظیر: کبوتر با کبوتر باز با باز، کند همجنس با همجنس پرواز.
تولکی
تولکی سوواخلی باغا گیرمه ز . روباه به باغ محصور وارد نمی شود.
تویدا دون
طویدا (تویدا) دونووی تانیدون؟ – ترجمه: در جشن قبایت را شناختی؟
تویدا کیسه نین باشی
طویدا (توی دا) کیسه نین باشین سووزی باغیله باغلاللار – ترجمه: در عروسی سر کیسه را با بند سبزی (تره) می بندند. مراد آنکه در عروسی سر کیسه را باید شل کرد.
تویدا
طویدا دونون تانیدون؟ – ترجمه: در جشن قبایت را شناختی؟
تابوت بیر مرکبدی
تابوت بیر مرکبدور، هامی مینه جاق – ترجمه: تابوت مرکبی است که همه سوارش خواهند شد.
تابوت زینقروودی
تابوت زینقروودور – ترجمه: زنگوله پای تابوت است (اولاد صغار اواخر عمر را تشبیه کنند).
تاپیلان تاپانین اولسا
تاپیلان تاپانین اولسا، چؤلده چوبان بیگ اولار – ترجمه: اگر بنا باشد که هر کس که چیزی یافت صاحبش شود، چوپان در اندک مدتی خان میشود.
تاتین گلیشی، تورکون گئدیشی
تاتین گلیشی، تورکون گئدیشی – ترجمه: مهمان آمدن تات خوش آیند است و رفع مزاحمت ترک.
تاتی دؤیسن
تاتی دؤیسه ن آقچا چیخار، کوزه ری دؤیسه ن بوغدا – ترجمه: تات را بکوبی (بزنی) پول درآید و سنبل را بکوبی گندم.
تاخمامیش تاققیلدادی
تاخمامیش تاققیلدادی – نظیر: اول پیاله و بد مستی.
تاری آج ایستییه نی
تاری آج ایستییه نی بنده دویورابیلمز – ترجمه: کسی را که خدا گرسنه اش خواهد خواسته بنده سیرش نتوان کرد.
تاری اشتهانی کیمه وئریب
تاری اشتهانی کیمه وئریب، پلووی کیمه! – ترجمه: خدا اشتها را به کی داده و پلو را به کی!
توضيح: «تارى»
توضيح: «تارى» در تركى بمعناى خداست. امثالى را كه در باب همزه (الف) با لفظ جلاله «الله» نوشتيم با كلمه «تارى» نيز مستعمل و متداول است.
تارى اشّگى تانيردى
تارى اشّگى تانيردى، بوينوز وئرمدى – ترجمه: خدا خر را ميشناخت كه شاخش نداد.
تارى بيلير كتده گناهكار كيمدی
تارى بيلير كتده گناهكار كيمدور – خدا داند كه در ده كى گناهكار است.
تارى بيلير كيم قازانا كيم ييه
تارى بيلير كيم قازانا كيم ييه / ابله اودور دنيا ايچون غم ييه – نظير: الله الله كه تلف كرد كه اندوخته بود.
تارى تقديرين بنده پوزامماز
تارى تقديرين بنده پوزامماز – تقدير الهى را بنده نميتواند حك و اصلاح كند.
تارى سنه بالام دييب
تارى سنه بالام دييب – خدا خوب كمكت كرده است.
تاريسيز يئرده اوتور
تاريسيز يئرده اوتور، حاكمسيز يئرده اوتورما – نظير: از رمه خيرى نماند چون نماند ميشبان.
تارى قارقيانى
تارى قارقيانى پيغمبر عصاسيله دؤگر – ترجمه: خدا شخصى را كه نفرين كرده است با عصاى پيغمبر ميزند. نظير: چوب خدا صدا ندارد.
تاری وئره ن
تاری وئره ن دولتی بنده آلماز – دولت خدادادی را بنده نتواند گرفت.
تاری وئره نه وئریر
تاری وئره نه وئریر، ابله قایقی دان ئولور – خداوند سخی را عطا فرماید و ابله از نگرانی هلاک شود.
تاری وئریب زینیه
تاری وئریب زینیه، دیشی یوخدور چینییه (چیگنییه) – نظیر: خدا دندان را به که داده و اشتها را به که!
تاری هر یئرده
تاری هر یئرده پولی بیر اوره گی سخته وئریب / معرفت مفته ایمیش کاسب بدبخته وئریب / حاجی الله قلی یه یئددی اوغول جمله غنی / هله بقال ممییه یئددی قیزی سفته وئریب.
تاری یاندیران چراغی
تاری یاندیران چراغی گئچیرتمک اولماز – چراغی را که ایزد برفروزد / هر آنکس پف کند ریشش بسوزد.
تاریدان قورخان
تاریدان قورخان قولدان قورخماز – کسی که از خدا میترسد از بنده ترس ندارد.
تاریدان گلمسه
تاریدان گلمسه بنده دن نه نه گلور!- اگر خدا ندهد بنده چه تواند کرد؟!
تاریسین تانیمییندن
تاریسین تانیمییندن نه اومورسان؟ – از خدانشناس چه توقعی داری؟!
تارینی چاغیر
تارینی چاغیر، تازی نی بوراخ – خدارا بخوان و تازی را رها کن.
تاری نی گؤرمییبلر
تاری نی گؤرمییبلر، عقلینن تانیللار – خداوند را ندیده اند، او را با عقل خود میشناسند.
تازا چیخان دایاخلار
تازا (تازه) چیخان دایاقلار، چولونا گؤره اویناقلار.
تازا دلاک گلیب
تازا دلاک گلیب کاکلی یاندان قویور – بتازگی یک سلمانی آمده که کاکل را یک وری میگذارد!
تازادان بسم الله
تازادان بسم الله – همه چیز از نو!
تازادان
تازادان ائشّگینه اگلشیر – همه چیز از نو!
تازا شهره کهنه نرخ
تازا شهره کهنه نرخ قویور – در شهر تازه نرخهای قدیمی وضع میکند.
تازا کوزه
تازا کوزه، سرین سو – کوزه جدید، آب خنک! مراد آنکه اول عشقشان است.
تازا گلدی بازاردان
تازا گلدی بازاردان کهنه دوشدی نظردن – نو که آمد به بازار، کهنه شود دل آزار.
تازی نین ییه سی
تازی نین ییه سی وار ایسه دووشانین دا تاریسی وار – اگر تازی صاحبی دارد خرگوش هم خدائی دارد. نظیر: ما هم خدائی داریم.
آخرین نظر ها