ع eyn 
عِیرَتی
(0)عیرتی (صفت، قدیمی شده) = مصنوعی، پروتِز، بی قواره، مانند: عیرتی دیش = دندان مصنوعی، عیرتی بؤرک = کلاه بی قواره. eyräti
عزیز گرامی
عزیز گرامی = (تلفظ گرامی به صورت گیرامی، آ طولانی) عزیز دردانه. äziz-girami
عزرائیله ساققیز äzraile saqqız
فلانکس عزرائیله ساققیز وئریپ = فلانی به عزرائیل سقز داده (تا بجود و در مرگش تاخیر شود.) مجازا به معنی فلانی از مرگ در میرود، نمی میرد.
عزرائیل اوشاق پایلییر
بیری دییپ: عزرائیل اوشاخ پایلییر. او بیری دییپ: منیمکین آلماسین، وئرمگی باشینا دگسین! یکی میگوید: عزرائیل بچه توزیع میکند. دیگری جواب میدهد: بچه مرا ازدستم نگیرد، توزیع بچه به سرش بخورد!
عیرانی یوخ
عيرانى يوخ ايشماغا، تخت روانينان گئدير سيشماغا! – نظير: پزى عالى، جيبى خالى!
عزیزلر
عزيزلر يئميشدي، قالميشدي گيراميلر – عزیزها خورده بودند, مانده بود گرامی ها! نه دقیقاً ولی مشابه مفهوم ‹آسياب به نوبت› و ‹چراغي كه به خانه رواست به مسجد حرام است› است.
عذاب ملاکه سی
عذاب ملاکه سی دیر – فرشته ی عذاب است.
عوض بدل
عوضین بدل آدیندا اوغلو وار – نظیر: عوض عوض دار د گله ندارد.
عیبین اولسا
عیبین اولسا قیل کیمی،گؤرسدرلر فیل کیمی – عیبت حتی اگر باندازه یک موی سر هم باشد گنده اش میکنند.
اوروس گلنده ماتيشقادير
اوروس گلنده ماتیشقادور، عثمانلی گلنده جوجوخ – نظیر: نان را به مظنه روز میخورد. در ضمن نگاه کنید به: عثمانلی وقتی کوله دور، قیزیل باش وقتی شاطر.
عاشق اولان
عاشق اولان کوردی – ترجمه: عاشق ها کورند.
عاشيق اوز وئره ن يئرده…
عاشق اوز وئره ن یئرده آز قالسا یوز ایل قالار.
عاشيق گوردوغون سؤيلر
عاشيق گؤردوغون سؤیله ر – نظیر: قلندر دیده گوید.
عاشيق هارا گئده ر…
عاشیق هارا گئده ر دمی یانینجا (مراغی) – ترجمه: نوازنده هرجا رود آلت موسیقی اش (و یا نوازنده بالابان خود) را هم باید با خودش ببرد.
عاشيقى ییغاللار اویناماقدا ئوتور
عاشقی ییغاللار اویناماقدان ئوتور – قاب را برای بازی جمع کنند. مراد آنکه ثروت را باید خرج کرد.
عالم عالميندى
عالم عالمیندور، کچل ده خاله میندور – نظیر: هر کی بفکر خویشه، کوسه بفکر ریشه.
علی سی دلی، ولی سی دلی
علی سی دلی، ولی سی دلی، بو قیریلمیشین هاممیسی دلی! – مراد آنکه اینجا همه دیوانه شده اند!
عمى عمی دییرم
عمی (عمو) عمی دییرم که منه قوش توتاسان – عموجانت میخوانم که برایم مرغ بگیری.
عوض عوض
عوض عوض اولدی – این با آن در.
عاشيق اولان
عاشق اولان کوردی – ترجمه: عاشق ها کورند.
عاشيخ
عاشق اوز وئره ن یئرده آز قالسا یوز ایل قالار.
عاشق گؤردوغون سؤیله ر
عاشق گؤردوغون سؤیله ر – نظیر: قلندر دیده گوید.
عاشقین سؤزی قورتولاندا
عاشقین (آشیغین) سؤزی قورتولاندا نیلیم نیلیم چالار – نظیر: به داد تو رسیده ای دل ای دل (ایرج میرزا).
عاشیق هارا گدر
عاشیق هارا گئده ر دمی یانینجا (مراغی) – ترجمه: نوازنده هرجا رود آلت موسیقی اش (و یا نوازنده بالابان خود) را هم باید با خودش ببرد.
عاشيغى ييغارلار
عاشقی ییغاللار اویناماقدان ئوتور – قاب را برای بازی جمع کنند. مراد آنکه ثروت را باید خرج کرد.
عاشقه بغداد اوزاخ دیی
عاشقه بغداد اوزاق دگیل – برای عاشق بغداد هم دور نیست.
عالم عالمیندور
عالم عالمیندور، کچل ده خاله میندور – نظیر: هر کی بفکر خویشه، کوسه بفکر ریشه.
عالم گییه ر چیت تومانی داماخلى
عالم گییه ر چیت تومانی داماقلی، بیز گییه روق یتیم کتان یاماقلی (شاهسونی)=مردم تنبان چيت خوشرنگ مى پوشد، ما يتيم ها هم تنبان وصله دار كتان به تن مى كنيم.
عالمی پلو توتسا
عالمی پلو توتسا، آلا قارقا خوره گین (خوراکین) تاپار – اگر پلو زیر دست و پا بریزد کلاغ بازهم غذای مخصوص خودش را انتخاب میکند.
عباس عباسدان
عباس عباسدان، عباس دا کور عباس دان – نظیر: گدا به گدا، رحمت به خدا.
عثمان کؤینيى دیر
عثمان کؤینگی دیر – پیراهن عثمان است. نظیر: خون سیاوش است.
عثمانلی وقتی کوله دیر
عثمانلی وقتی کوله دیر، قیزیلباش وقتی شاطر – نظیر: به هر رنگی در میاید.
عجله اینن یوگوره ن
عجله اینن یوگوره ن یولدا قالار – نظیر: عجله کار شیطان است.
عزرائیله ساققیز وئردی
عزرائیله ساققیز (سقز) وئردی – به عزرائیل سقز داد.
عزيز اؤلوپ
عزیز ئولوب، قارین که ئولمییب – عزیز مرده، شکم که نمرده.
عزیزلر یئمیشدی
عزیزلر یئمیشدی، قالمیشدی گرامیلر – عزیز ها خورده بودند. مانده بود گرامی ها که بخورند. مراد آنکه: همه میخورند.
عزیزیم عزیز
عزیزیم عزیز، تربیتی اوندان عزیز – عزیز عزیز است، تربیتش از آن هم عزیز تر.
عشقون وار
عشقون وار، داغلارا دوش – اگر عاشق هستی سر به بیابان نه.
عشقین ترس اوواندی اولماز
عشقین ترس اوواندی اولماز – عشق پشت و رو ندارد.
عقرب ماشاسیدیر
عقرب ماشاسیدیر – انبر عقرب گیری است. نظیر: دلال مظلمه است.
عقل باشدادى
عقل باشدادیر، یاشدا دگیل – ترجمه: عقل به کلّه است نه به سن.
عقللیسی هانسی دی؟
عقللیسی هانسی دی، قاباقدا گئدن زنجیرلی – ترجمه: بین اینها باعقلش همان زنجیر بدست صف اول است (یعنی همه شان بی عقلند).
عغيل عغيلدن ئوتگون اولار
عقل عقلدن ئوتگون اولار – عقل از عقل برتر است. مراد آنکه باید مشورت کرد.
عقلووی ائشّک عقلینه وئرسن
عقلووی ائشّک عقلینه وئرسن آپارار چیخاردار آرپا تایاسینا.
علی بؤرکون ولی باشینا
علی بؤرکون ولی باشینا، ولی بؤرکون علی باشینا – کلاه علی به سر ولی، کلاه ولی به سر علی.
عمی عمی دییره م که….
عمو عمو دییره م که منه قوش توتاسان – ترجمه: عموجانت میگویم که برایم مرغ بگیری.
عاشقین (آشیغین) سؤزی
عاشقین (آشیغین) سؤزی قورتولاندا نیلیم نیلیم چالار – نظیر: به داد تو رسیده ای دل ای دل (ایرج میرزا).
عاشیقه بغداد
عاشقه بغداد اوزاق دگیل – برای عاشق بغداد هم دور نیست.
عثمانلی، قیزیلباش
عثمانلی وقتی کوله دور، قیزیل باش وقتی شاطر – نظیر: نان را به مظنه روز میخورد. در ضمن نگاه کنید به:اوروس گلنده ماتیشقادور، عثمانلی گلنده جوجوق.
عقللیسی هانسی دی
عقللیسی هانسی دی، قاباقدا گئدن زنجیرلی – ترجمه: بین اینها باعقلش همانی است که در جلو میرود و زنجیر دارد (یعنی همه شان بی عقلند).
امثال و لغات ترکی آذری 
آخرین نظر ها