ا-alef »
ئولماخ، خیریلداماخ
(0)ئولماخ (اؤلماخ) ئولماخدی، خیریلداماخ ندی؟! (مرگ مرگ است، دیگر خِر خِر کردن چرا؟) به این معنا که حالا که فلان وضع موجود هست و شما هم باید آن را تحمل کنید شکوه و زاری دیگر چه معنائی دارد؟
آ-a »
آغزى اولان دانيشير
(0)آغزى اولان دانيشير يعنى هر كسى كه دهانى دارد صحبت ميكند، اگرچه در باره موضوعى كه صحبت ميكند و حتى نظر ميدهد اصلا دانش و تخصصى ندارد.
ت-te »
تویدان سورا
(1)تویدان سونرا ناغارانین فایداسی اولماز – منظور: ساز و اواز بعد از عروسی بی فایده است.
ج-jim »
جان وئره ر
(0)جان وئره‌ر مال وئرمه ز (جانین وئر ه ر ،ولی مالین ورمه ز) – جانش را میدهد اما مالش را نمیبخشد.
ح-he »
حاجی لک لک
(0)حاجی لک لگین آرتیق بالاسی – جوجه اضافی لک لک ( جوجه‌‌ای که خود لک‌لک از لانه بیرون پرت میکند(.
د-dal »
دیلی یانان
(0)دیلی یانان، یوغوردی پوفلییه پوفلییه ییه ر: کسی که زبانش سوخته، حتی ماست را فوت میکند و بعد میخورد، به معنی اینکه اگر کسی از نتیجه یک کار ضرری دیده باشد، دفعه بعد قبل از اینکه چنین کاری انجام دهد ده بار فکر میکند که آیا این کار درست است یا نه.
ر-re »
رحمت دوزه نه
(0)رحمت دوزه نه ، لعنت پوزانا – رحمت برکسی که کارها را درست می کند و لعنت برکسی که کارها را خراب میکند.
ز-ze »
س-sin »
سن اوخيينلرى من توخوموشام
(1)سن اوخویانلاری من توخوموشام = «آن چه تو میخوانی آنها را خود من بافته ام (سروده ام).» مجازا این بدان معنی است که آنچه تومیگوئی برای من چیز نوی نیست، میدانم. این البته کمی لحن بی اهمیت جلوم دادن گفته های طرف مختطب را دارد و از این نگاه شاید توهین آمیز تفسیر شود.
ص-sad »
صمد اوتارا
(0)صمد اوتارا، نه نه سی ساغا – ترجمه: به شرطی که صمد بچراند و مادرش بدوشد (نادرشاه). توضیح: روزی که در حضور نادرشاه صحبت از کارهای پرمنفعت بمیان آمده بود حضار متفقا اظهار داشتند که گله داری نفعش از هر چیز بیشتر است. فاتح هندوستان در حالیکه با دستش فرزند خود صمد میرزا را نشان… ادامهٔ مطلب ›
ط-ta »
طویدان صورا ناغارا
(0)تویدان (توی- طوی) صونرا ناغارا (نقاره) – ترجمه: نقاره بعد از عروسی. نظیر: نوشداروی بعد از مرگ سهراب
ظ-za »
ظالم ایتین قویروغودی
(0)ظالم ایتین قویروغودی. نظیر ابابیل است. به مزاح در مورد بچه های شیطان گفته میشود.
ع-eyn »
عزرائیل اوشاق پایلییر
(0)بیری دییپ: عزرائیل اوشاخ پایلییر. او بیری دییپ: منیمکین آلماسین، وئرمگی باشینا دگسین! یکی میگوید: عزرائیل بچه توزیع میکند. دیگری جواب میدهد: بچه مرا ازدستم نگیرد، توزیع بچه به سرش بخورد!
غ-gheyn »
ف-fe »
فتنه ليكده مالون ساخلا
(0)فتنه ليخدا مالون ساخلا، ایگیدلیکده باشون – ترجمه: زمان فتنه مواظب مالت باش، زمان قهرمانی مواظب سرت.
ک-kaf »
گ-gaf »
گئچی سنه قوربان
(1)گئچی سنه قوربان دی اما دری سی یوز مین تومن – بزه فدای سرت (قابلی ندارد) ولی پول پوستش 100هزار تومان میشود. این ضرب المثل در نکوهش تعارفات بیجا کاربرد دارد.
ل-lam »
م-mim »
مشه ده قورد آز ایدی
(0)مشه ده قورد آزد ایدی، بیری ده گمی نن گلدی – در جنگل گرگ کم بود یی هم با کشتی آمد! بمعنی: مزاحم کم بود یکی هم اضافه شد! در ضمن نگاه کنید به: آز وارایدی آج آدام……
و-vav »
واری اولان
(0)واری اولان تاخار یوخو اولان باخار – کسی که دارد استفاده می کند کسی که ندارد تماشا میکند. نظیر: دارندگی و برازندگی.
ى-ye »
یددی عباسی لیق توتون
(0)یددی عباسی لیق دان چکیر – توتون هفت عباسی میکشد. منظور اینکه اعیان است. توضیح: توتون چپق که قدیم الایام میکشیدند ارزانش سه عباسی و مرغوبش هفت عباسی بود (هر عباسی = یک ریال).
